De Wet Inkomstenbelasting 2001 kent een artikel dat onder voorwaarden de boekwinst op landbouwgrond vrijstelt van inkomstenbelasting. Dit wordt de landbouwvrijstelling genoemd.
De vraag is echter hoe lang deze vrijstelling nog zal blijven bestaan. Veel politieke partijen hebben namelijk in hun verkiezingsprogramma staan dat de landbouwvrijstelling mag verdwijnen. De financiële gevolgen van zo’n maatregel zijn gigantisch, zeker als geen adequate overgangsregeling zou worden getroffen.
Dit is ook de reden dat boeren de landbouwgrond de afgelopen jaren massaal zijn gaan opwaarderen. Immers, des te hoger de boekwaarde des te kleiner het onaangename effect van de afschaffing van de landbouwvrijstelling. De (belaste) boekwinst wordt dan namelijk kleiner.
Aan de Hoge Raad is al eerder de vraag gesteld of deze herwaardering jaarlijks mag worden toegepast, simpelweg door verhoging van de boekwaarde. Dat heeft de Hoge Raad in haar arrest van 10 juli 2015 over stelselwijziging afgewezen. In dat arrest liet de Hoge Raad echter onduidelijkheid bestaan onder welke voorwaarden wel zou mogen worden geherwaardeerd.
Gelukkig heeft de Hoge Raad in haar arrest van 30 september 2016 klare wijn geschonken. De Hoge Raad heeft goedgekeurd dat bij inbreng van de landbouwgrond in een samenwerkingsverband (bijvoorbeeld een maatschap, een vennootschap onder firma of commanditaire vennootschap) deze grond volledig met toepassing van de landbouwvrijstelling mag worden geherwaardeerd. Dit arrest maakt duidelijk dat ook het gedeelte van de stille reserves dat niet aan de andere vennoot wordt overgedragen mag worden geherwaardeerd.
Tevens heeft de Hoge Raad in dit arrest bepaald dat ook de ondergrond van de bedrijfsgebouwen los van de agrarische opstallen zelf mag worden geherwaardeerd. Zo kan worden gerealiseerd dat ook de boekwaarde van de ondergrond met toepassing van de landbouwvrijstelling naar de waarde in het economische verkeer bij agrarische bestemming kan worden opgewaardeerd.
Wel dient u bij die herwaardering alert te zijn op een pachtersvoordeel of een op de boekwaarde van de grond afgeboekte herinvesteringsreserve. De Hoge Raad heeft in dit arrest namelijk ook uitgemaakt dat het niet is toegestaan om de landbouwgronden (onbelast) te herwaarderen voor zover de landbouwvrijstelling van toepassing is. In dat geval loopt u over de gerealiseerde winst deels (naar rato) tegen belastingheffing aan.
Conclusie
Mocht u de landbouwgrond nog niet hebben geherwaardeerd dan adviseren wij u daar snel werk van te maken nu het nog belastingvrij kan!